Đau bụng dưới bên phải là triệu chứng phổ biến nhưng chớ nên xem nhẹ, vì đây có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nghiêm trọng ở vùng ổ bụng và vùng chậu. Một số bệnh lý nguy hiểm phải kể đến như: sỏi niệu quản, viêm ruột thừa cấp,… Hãy cùng tìm hiểu các nguyên nhân và cách xử lý khi gặp tình trạng này qua bài viết dưới đây.

Đau bụng dưới bên phải cảnh báo bệnh lý gì?

Khu vực bụng dưới bên phải là vị trí có nhiều bộ phận, vì thế mọi người thường hoang mang vì không biết cơn đau xuất hiện là do bộ phận nào đang gặp vấn đề . Nếu có triệu chứng đau bụng, thì mọi người nên cẩn trọng với những bệnh lý nguy hiểm sau: sỏi niệu quản, viêm túi thừa,viêm ruột thừa, viêm nhiễm vùng chậu, viêm hạch mạc treo, viêm hạch mạc treo, đối với nữ giới thì sẽ có xoắn buồng trứng, có thai ngoài tử cung. Ngoài ra đau bụng dưới cũng có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư, vì thế nhận biết cơn đau do đâu là việc hết sức cần thiết.

Giáo sư David S. Bickers, Bệnh viện Presbyterian Columbia (Mỹ) cho biết:

“Đau ở vùng bụng dưới bên phải, đặc biệt là đau nhói hoặc đau liên tục, cần được kiểm tra kỹ lưỡng. Các nguyên nhân có thể từ viêm ruột thừa đến thoát vị bẹn, đòi hỏi bác sĩ phải có sự đánh giá toàn diện để xác định hướng điều trị tốt nhất.”

1. Đau bụng bên phải phía trên

• Đau bụng vì sỏi thận

Đau nhói ở vùng bụng phải là một trong những dấu hiệu của sỏi thận. Sỏi thận gây đau nhói ở vùng bụng phải, nhất là phần bụng trên hoặc gần hông. Sỏi thận làm tắc nghẽn dòng chảy nước tiểu, gây áp lực và kích thích đau mạnh mẽ tại khu vực bụng dưới hoặc bên hông phải.

Ngoài đau bụng do sỏi thận thì cũng có thể là bị đau thận phải: Triệu chứng của đau thận phải đó là đau lưng bên phải, rồi lan đến vùng bụng bên phải. Lúc này người bệnh có thể mắc các vấn đề như viêm bể thận, tắc nghẽn đường niệu, chấn thương hoặc bệnh lý khác tại thận. Khi xuất hiện triệu chứng đau thận phải, người bệnh cần sớm được thăm khám sớm.

• Đau bụng bên phải do các bệnh lý về gan

Gan là một bộ phận chiếm một phần lớn ở vị trí bên phải phía trên, vì thế khi đau ở vị trí này cần nên cẩn trọng các bệnh lý về gan. Những dấu hiệu về bệnh lý về gan ở mức độ nhẹ thường sẽ đau âm ỉ, tuy nhiên nếu bệnh nặng thì sẽ kèm theo các triệu chứng điển hình khác của bệnh gan như: da vàng, mắt vàng, sụt cân, cơ thể suy nhược,… Trong trường hợp người bệnh bị nhiễm trùng do viêm gan sẽ xuất hiện những cơn đau nhói ở vùng bụng phía trên bên phải; kèm theo đó là các triệu chứng như sốt, vàng da, cơ thể mệt mỏi.

1. Áp xe gan: đây là tình trạng xung quanh gan hoặc dưới xương sườn có hiện tượng tụ mủ. Người bệnh khi bị áp xe gan sẽ bị đau nhức hạ sườn phải kèm theo triệu chứng sốt.
2. Gan bị suy giảm chức năng (có thể xơ gan): Khi người bệnh sử dụng các thực phẩm gây hại cho gan trong một thời gian dài như rượu bia, thức ăn nhanh, đồ ăn bị nấm mốc,… sẽ làm cho chức gan bị suy yếu, lâu dần khiến gan bị tổn thương cũng sẽ có triệu chứng đau bụng trên bên phải.
3. Ung thư gan: Một trong những bệnh lý nguy hiểm về gan, khi bị đau bụng trên bên phải cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư gan. Tuy nhiên để tránh nhầm lẫn với những bệnh lý gan khác thì cần phải đi kiểm tra.
4. Ngoài ra đau bụng bên phải cũng có thể do căn bệnh viêm đau ruột già: Đau vùng bụng phải trên cũng có thể là dấu hiệu viêm đau ruột già, các triệu chứng đi kèm khác như rối loạn tiêu hóa, cảm giác trướng bụng, táo bón, tiêu chảy.

2. Đau bụng bên phải bên dưới

Đau bụng bên phải bị gì còn liên quan đến nhiều tình trạng khác nhau, từ các vấn đề nhẹ như rối loạn tiêu hóa đến các bệnh lý nghiêm trọng như viêm ruột thừa.

• Đau bụng do rối loạn tiêu hóa

Do thói quen ăn uống không lành mạnh, căng thẳng kéo dài hay thường xuyên sử dụng các chất kích thích là nguyên nhân chính khiến hệ tiêu hóa gặp vấn đề, gây ra các cơn đau bụng âm ỉ hoặc đau quặn ở phần bụng dưới bên phải.

• Đau bụng bên phải do viêm ruột thừa

Một trong những triệu chứng điển hình của viêm ruột thừa đó là đau bụng quanh vùng rốn, đau vùng bụng bên phải phía dưới. Triệu chứng đau từ các cơn đau âm ỉ vùng bụng quanh rốn, đau có thể ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Quanh vùng rốn sẽ có cảm giác đau nhói hoặc tại vùng bụng bên phải phía dưới bị đau nặng, quặn thắt. Khi vận động mạnh hay ho có thể xuất hiện triệu chứng đau thắt vùng bụng và nhói lên kèm theo sốt.

Một số trường hợp bệnh nhân bị viêm ruột thừa thể không điển hình, có nghĩa là thể dưới gan hoặc thể cao có thể đau ở vùng bụng phải trên, người ta gọi là viêm ruột thừa thể sao manh tràng.”

THS.BS.CK2 Trần Kinh Thành, Khoa nội tiêu hóa, Bệnh viện nhân dân 115 cho biết

Viêm ruột thừa cấp tính là tình trạng cấp cứu ngoại khoa bụng phổ biến nhất trên thế giới, với tỷ lệ mắc hàng năm từ 96,5 đến 100 ca trên 100.000 người trưởng thành.(1)

• Đau bụng dưới bên phải ở nam

Khi nam giới xuất hiện cơn đau bụng phải bên dưới cũng có thể là do các bệnh lý như:

• Xoắn tinh hoàn: Đau bụng vùng bên phải cũng là một trong các biểu hiện cảnh báo xoắn tinh hoàn ở nam giới, cơn đau sẽ xuất hiện dữ dội, đột ngột ở một bên tinh hoàn, bìu sưng to, và đau có thể lan rộng lên phía trên, vị trí xoắn có thể cao hơn bình thường gây ra triệu chứng đau bụng dưới ở nam giới.
• Thoát vị bẹn: Thoát vị bẹn là tình trạng tạng trong ổ bụng hoặc mỡ mạc treo rời khỏi vị trí, qua khu vực yếu của thành bụng đến hai bên ống bẹn, tạo thành một chỗ phình. Đau, khó chịu phần bụng dưới (chỗ phình) tăng lên khi nâng vác vật nặng hay tập thể dục. Ở vùng bẹn, người bệnh có cảm giác có khối đè nặng làm tăng áp lực.
• Bị đau bụng vùng bên phải ở nữ do vấn đề phụ khoa

Khi bị đau bụng dưới phái nữ thường nghĩ ngay đến cơn đau bụng khi hành kinh. Phụ nữ thường xuất hiện các cơn đau vùng bụng dưới bên phải trước hoặc sau kỳ kinh nguyệt. Đây là hiện tượng đau bụng kinh sinh lý, là hiện tượng bình thường của phái nữ.

Tuy nhiên nếu như cơn đau xuất hiện khi không đang trong thời gian hành kinh thì có thể đây là dấu hiệu của 1 vài bệnh lý phụ khoa nghiêm trọng khác.

• Mang thai ngoài tử cung: Dấu hiệu đau bụng dưới dữ dội và nghiêm trọng từ bên phải hoặc trái có thể là triệu chứng cảnh báo hiện tượng mang thai ngoài tử cung.
• Viêm ống dẫn trứng: Đau bụng vùng dưới bên phải dữ dội cũng là một trong các dấu hiệu của bệnh lý viêm ống dẫn trứng ở nữ giới, các cơn đau này có thể trở nên nặng hơn khi quan hệ tình dục.
• Ung thư buồng trứng: Đôi khi có thể là dấu hiệu của ung thư buồng trứng, đặc biệt nếu kèm theo các triệu chứng như chướng bụng, đi tiểu nhiều lần, rối loạn kinh nguyệt và mệt mỏi.
• Bệnh lạc nội mạc tử cung: là một tình trạng phụ khoa phổ biến ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của người phụ nữ. Tỷ lệ nữ giới mắc bệnh này là khoảng 10%trong độ tuổi sinh sản, 20–50% ở phụ nữ vô sinh và lên tới 90% ở phụ nữ bị đau vùng chậu mãn tính. (2)

Các triệu chứng thường gặp

1. Đau bụng dưới bên phải thỉnh thoảng nhói ở nữ.

Phụ nữ thỉnh thoảng đau nhói bụng dưới bên phải ở nữ có thể liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt như thống kinh, nhưng nếu triệu chứng xuất hiện liên tục, có thể cần kiểm tra thêm để loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng như viêm vùng chậu hoặc u nang buồng trứng.

BS CKII Bùi Thị Phương Loan, Khoa Phụ Sản, ĐH Y dược Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ:

“Trường hợp đau bụng dưới nhói một bên là triệu chứng rất hay gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản thường được gọi là thống kinh. Phần lớn đây là triệu chứng không nằm trong bệnh lý thực thể nào nghiêm trọng. Như vậy bạn có thể thực hiện một số phương pháp dân gian như uống trà gừng ấm, nước dừa tươi, chườm ấm… để làm dịu cơn đau hoặc sử dụng 1 số thuốc giảm đau thông dụng. Tuy nhiên cũng có vài trường hợp có các khối u lành tính ở tử cung, buồng trứng gây ra cơn đau này. Do đó nên sắp xếp thời gian đi khám phụ khoa để phát hiện kịp thời.”

2. Đau âm ỉ bụng dưới bên phải

Đau âm ỉ là triệu chứng phổ biến khi bị rối loạn tiêu hóa hoặc viêm ruột thừa ở giai đoạn đầu. Đây là dấu hiệu cần được theo dõi để tránh tình trạng tiến triển thành cơn đau dữ dội và gây ra các biến chứng nguy hiểm.

3. Khi ho bị đau bụng dưới bên phải

Khi ho mà cảm thấy đau ở vùng bụng dưới bên phải, có thể là dấu hiệu của thoát vị bẹn, đặc biệt nếu có cảm giác căng tức hoặc nổi cục ở vùng bẹn. Thoát vị bẹn là tình trạng mô mỡ hoặc ruột đẩy qua lớp cơ yếu của thành bụng, gây ra đau khi có áp lực như khi ho hoặc nâng vật nặng.

Cần làm gì khi bị đau bụng dưới bên phải

Đau bụng dưới bên phải là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý, từ các vấn đề tiêu hóa đến các bệnh lý nghiêm trọng như viêm ruột thừa. Chăm sóc sức khỏe, chú ý đến các triệu chứng và đi khám định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe bản thân và tránh các biến chứng không mong muốn.

Khi có cơn đau bụng phần dưới, lệch sang bên phải, người bệnh cần chú ý:

• Quan sát triệu chứng: Hãy để ý các dấu hiệu đau bụng và ghi nhận các triệu chứng khác như sốt, buồn nôn hoặc thay đổi trong tiêu hóa.
• Hạn chế vận động: Khi có cơn đau, đặc biệt là khi các cơn đau có dấu hiệu tăng lên hãy tránh các hoạt động gắng sức.
• Tìm đến các cơ sở y tế để thăm khám: Nếu như các cơn đau kéo dài hơn 24h hoặc kèm các dấu hiệu khác như nôn mửa và sốt, nên đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Bệnh viện Đa khoa Hà Nội là đơn vị khám chữa uy tín của người dân thủ đô và khu vực lân cận. Với sự đầu tư về chuyên môn, cơ sở vật chất và dịch vụ, người dân có thể an tâm trải nghiệm dịch vụ y tế hàng đầu. Đây cũng là bệnh viện chữa sỏi thận và các bệnh lý liên quan được người bệnh tin tưởng tìm đến mỗi khi gặp vấn đề về sức khỏe, điển hình là khi có các cơn đau bụng quặn lại phần bên phải.

Liên hệ tổng đài 0981 500 770 để được tư vấn và giải đáp các thắc mắc liên quan đến sức khỏe, hoặc trực tiếp đến bệnh viện tại địa chỉ số 29, phố Hàn Thuyên, phường Phạm Đình Hổ, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.

Câu hỏi thường gặp

Đau vùng bụng dưới phía bên phải có nguy hiểm không?

Đây có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Tình trạng này không nên xem thường, nhất là khi cơn đau kèm theo các triệu chứng bất thường khác.

Đau bụng phần bên phải ở nữ có khác gì so với nam?

Ở nữ giới, đau bụng dưới vùng phải thường liên quan đến các vấn đề phụ khoa, trong khi ở nam giới, triệu chứng này có thể do viêm ruột thừa, sỏi thận hoặc thoát vị bẹn.

Khi nào cần đi khám bác sĩ nếu bị đau bụng lệch phải?

Nên đi khám ngay nếu cơn đau kéo dài trên 24 giờ, đau dữ dội, kèm theo các dấu hiệu khác như sốt, nôn, hoặc chảy máu bất thường.

NGUỒN THAM KHẢO

1. “Diagnosis and Management of Acute Appendicitis in Adults”, https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2787111, (14/11/2024)
2. “Acute abdominal pain in women of reproductive age: keys to suggest a complication of endometriosis” https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10209382/ (14/11/2024)