Khi nhắc đến thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), “chuyển phôi” là một thuật ngữ quan trọng. Nhưng chuyển phôi là gì? Quy trình này đóng vai trò ra sao trong hành trình tìm kiếm hạnh phúc làm cha mẹ? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp chi tiết từ quy trình, ý nghĩa đến những kinh nghiệm giúp tăng tỷ lệ thụ thai thành công cho các cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn.

Chuyển phôi là gì?

IVF là một trong những phương pháp điều trị vô sinh hiếm muộn phức tạp ở cả nam giới và nữ giới. Chuyển phôi là một trong những bước quan trọng và được coi là “mảnh ghép cuối cùng” trong quy trình thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Đây là quá trình đưa phôi, đã được thụ tinh thành công và phát triển trong môi trường phòng thí nghiệm, vào tử cung của người mẹ để tiếp tục giai đoạn làm tổ. Nếu phôi bám vào lớp niêm mạc tử cung và làm tổ thành công, thai kỳ sẽ được hình thành.

Phôi được chuyển thường là những phôi đạt chất lượng tốt nhất, đã qua các bước sàng lọc kỹ lưỡng để đảm bảo khả năng làm tổ cao nhất.

>> Xem thêm: IUI Bơm Tinh Trùng Vào Buồng Tử Cung – Chi phí, Quy Trình & Tỷ Lệ Thành Công

Chuyển phôi tươi là gì?

Chuyển phôi tươi là khi phôi được chuyển ngay sau khi thụ tinh và nuôi cấy mà không qua quá trình đông lạnh. Phương pháp này thường được áp dụng khi niêm mạc tử cung của người mẹ đạt điều kiện lý tưởng.

Ưu điểm:

• Rút ngắn thời gian điều trị, giúp người mẹ sớm bước vào giai đoạn mang thai.
• Không phát sinh thêm chi phí cho việc đông lạnh và bảo quản phôi.
• Phôi tươi thường có khả năng làm tổ cao hơn nếu điều kiện tử cung lý tưởng.

Nhược điểm:

• Phụ thuộc rất nhiều vào tình trạng niêm mạc tử cung của người mẹ tại thời điểm thụ tinh.
• Nếu niêm mạc chưa đạt yêu cầu, phải hoãn chuyển phôi hoặc sử dụng phương pháp đông lạnh để bảo quản phôi.

Một số nghiên cứu từ PMC cho thấy:

• Chuyển phôi tươi: Tỷ lệ sinh sống khoảng 3%.
• Chuyển phôi đông lạnh: Tỷ lệ sinh sống cao hơn, khoảng 52%. (1)

Tuy nhiên, tỷ lệ này có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và chất lượng phôi của từng cá nhân.

Việc lựa chọn giữa chuyển phôi tươi và chuyển phôi đông lạnh sẽ được các bác sĩ đánh giá kỹ lưỡng dựa trên tình trạng sức khỏe, độ dày niêm mạc và cả yếu tố tâm lý của người mẹ.

>> Xem thêm: Chọc hút trứng làm IVF như thế nào?

Ý nghĩa của chuyển phôi là gì?

Chuyển phôi không chỉ là bước cuối cùng trong hành trình IVF mà còn đóng vai trò quyết định đến sự thành bại của toàn bộ quá trình. Phôi được chuyển vào tử cung đúng thời điểm, ở trạng thái tốt nhất, sẽ tăng khả năng làm tổ và phát triển thành thai nhi khỏe mạnh.

Ý nghĩa về mặt kỹ thuật:

• Đây là giai đoạn xác định xem phôi có khả năng tương thích với tử cung người mẹ hay không.
• Quy trình này đòi hỏi sự chính xác cao, từ việc lựa chọn phôi đến thời điểm chuyển phôi.

Ý nghĩa về mặt tâm lý:

• Đây là khoảnh khắc mà các cặp vợ chồng mong chờ nhất, khi hy vọng được làm cha mẹ trở thành hiện thực.
• Chuyển phôi thành công mang lại niềm vui, đồng thời giảm bớt áp lực tâm lý cho người mẹ sau một thời gian dài điều trị.

Ý nghĩa về mặt y học:

• Giảm thiểu nguy cơ đa thai nhờ vào việc kiểm soát số lượng phôi chuyển (thường từ 1-2 phôi).
• Tăng khả năng sinh con khỏe mạnh thông qua sàng lọc di truyền trước khi chuyển phôi.

Chuyển phôi trong thụ tinh nhân tạo IVF không chỉ đơn thuần là kỹ thuật, mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc khi mang lại cơ hội làm cha mẹ cho hàng nghìn gia đình.

>> Xem thêm: Hiếm Muộn Là Gì? Dấu Hiệu, Nguyên Nhân Và Phương Pháp Điều Trị

Quy trình chuyển phôi IVF

Quy trình chuyển phôi IVF là một chuỗi các bước được thực hiện một cách cẩn thận và chính xác để đảm bảo phôi có thể làm tổ và phát triển trong tử cung người mẹ. Dưới đây là các bước chính trong quá trình này:

1. Đánh giá sức khỏe và chuẩn bị niêm mạc tử cung

Trước khi chuyển phôi, người mẹ sẽ được kiểm tra sức khỏe tổng quát để đảm bảo cơ thể sẵn sàng cho việc mang thai. Các bước kiểm tra bao gồm:

• Siêu âm để đo độ dày của niêm mạc tử cung. Niêm mạc cần đạt độ dày lý tưởng (khoảng 8-12mm) để tạo môi trường thuận lợi cho phôi bám.
• Xét nghiệm máu nhằm kiểm tra nồng độ hormone estrogen và progesterone, giúp bác sĩ điều chỉnh thuốc nếu cần thiết.
• Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ sử dụng hormone hoặc thuốc kích thích nội tiết để cải thiện chất lượng niêm mạc tử cung.

Quá trình chuẩn bị này có thể kéo dài từ 10-14 ngày, tùy thuộc vào cơ địa của từng người.

2. Rã đông phôi (đối với phôi đông lạnh)

Nếu phôi được bảo quản ở trạng thái đông lạnh, bước tiếp theo là rã đông. Quá trình này đòi hỏi kỹ thuật cao để đảm bảo phôi không bị tổn thương. Sau khi rã đông, các chuyên gia sẽ đánh giá chất lượng phôi dựa trên hình thái và sự phát triển trước khi quyết định chuyển phôi.

Trong trường hợp chuyển phôi tươi, bước này được bỏ qua, và phôi sẽ được sử dụng ngay sau khi thụ tinh và nuôi cấy.

3. Chuyển phôi

Đây là bước quan trọng nhất trong quy trình. Phôi sau khi được chọn sẽ được đưa vào tử cung thông qua một ống thông mỏng, linh hoạt. Quy trình này được thực hiện dưới sự hướng dẫn của siêu âm để đảm bảo phôi được đặt đúng vị trí trong tử cung.

Quá trình chuyển phôi diễn ra nhanh chóng, chỉ mất khoảng 10-15 phút, và hoàn toàn không gây đau đớn. Sau đó, người mẹ cần nằm nghỉ ngơi tại chỗ khoảng 1-2 giờ để giảm áp lực cho tử cung.

4. Hướng dẫn theo dõi sau chuyển phôi

Sau khi chuyển phôi, người mẹ sẽ được hướng dẫn chi tiết về chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và theo dõi tình trạng sức khỏe.

Khoảng 10-14 ngày sau khi chuyển phôi, người mẹ sẽ được kiểm tra bằng xét nghiệm máu hoặc siêu âm để xác định kết quả. Đây là thời điểm hồi hộp và quan trọng, đánh dấu sự thành công của toàn bộ quy trình.

Sau chuyển phôi nên làm gì?

Sau khi chuyển phôi, người mẹ cần áp dụng chế độ sinh hoạt và chăm sóc đặc biệt để hỗ trợ phôi làm tổ thành công. Những điều cần làm bao gồm:

1. Nghỉ ngơi hợp lý

Trong 1-2 ngày đầu sau chuyển phôi, việc nghỉ ngơi hoàn toàn là cần thiết. Người mẹ nên hạn chế đi lại nhiều, tránh mang vác vật nặng hoặc thực hiện các hoạt động thể lực mạnh.

Tuy nhiên, việc nghỉ ngơi không có nghĩa là nằm một chỗ suốt ngày. Sau khoảng 48 giờ, việc vận động nhẹ nhàng như đi bộ trong nhà sẽ giúp máu lưu thông tốt hơn, hỗ trợ tử cung hoạt động hiệu quả.

Bác sĩ Nội trú Đoàn Phương Thảo – Phó Trưởng Lab Trung tâm Hiếm muộn & Y học giới tính Hà Nội chia sẻ: “Mỗi ngày Bệnh viện Đa khoa Hà Nội chuyển phôi rất nhiều và hầu như mẹ nào cũng hỏi bác sĩ Thảo là: chuyển phôi xong có được đi cầu thang không? Thực tế, việc đi cầu thang hoàn toàn không ảnh hưởng đến phôi, thậm chí, đi lại nhẹ nhàng sau chuyển phôi càng tốt. Ngược lại, nếu các mẹ nằm yên một chỗ thì lại rất nguy hiểm.

• Thứ nhất, stress. Việc nằm yên dễ gây căng thẳng vì cứ lo lắng chờ đến ngày thử beta. Khi căng thẳng, tử cung sẽ co bóp mạnh hơn, có nguy cơ đẩy phôi đến vị trí không thuận lợi để làm tổ, ảnh hưởng đến quá trình mang thai.
• Thứ hai, việc nằm yên tăng nguy cơ tắc tĩnh mạch chi.
• Thứ ba, máu khó lưu thông, dồn hết về chân, dẫn đến thiếu máu cung cấp cho tử cung để nuôi dưỡng phôi thai.

Bác sĩ nói như vậy cho các mẹ dễ hiểu. Đừng nên đặt nặng những vấn đề đó quá. Hãy dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ và giữ cho tinh thần thật thoải mái.”

2. Chế độ dinh dưỡng sau chuyển phôi là gì?

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng sau chuyển phôi. Người mẹ cần tập trung bổ sung các nhóm thực phẩm giàu dinh dưỡng:

• Protein: Từ thịt nạc, cá, trứng và các loại đậu, giúp xây dựng và duy trì niêm mạc tử cung khỏe mạnh.
• Vitamin và khoáng chất: Rau xanh, trái cây tươi giàu vitamin A, C, E, axit folic và sắt, hỗ trợ quá trình phát triển của phôi.
• Chất xơ: Hạn chế táo bón và duy trì hệ tiêu hóa hoạt động tốt.

Ngoài ra, nên tránh các thực phẩm có tính nóng, đồ ăn cay, dầu mỡ hoặc thực phẩm chế biến sẵn, vì chúng có thể gây khó tiêu và ảnh hưởng đến tử cung.

3. Uống thuốc đúng chỉ định

Sau chuyển phôi, bác sĩ thường kê đơn thuốc hỗ trợ hormone, giúp duy trì nội tiết tố ổn định để niêm mạc tử cung sẵn sàng cho phôi làm tổ. Việc uống thuốc đúng liều, đúng giờ theo chỉ định của bác sĩ là yếu tố quyết định đến sự thành công.

4. Giữ tinh thần thoải mái

Stress, lo lắng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình làm tổ của phôi. Vì vậy, hãy tìm cách thư giãn như nghe nhạc nhẹ, đọc sách, tập hít thở sâu hoặc thực hành thiền. Đặc biệt, sự động viên từ gia đình và bạn đời sẽ là nguồn sức mạnh lớn cho người mẹ.

5. Theo dõi biểu hiện cơ thể

Người mẹ cần chú ý đến những thay đổi nhỏ trong cơ thể, như chảy máu nhẹ, đau tức vùng bụng dưới hoặc thay đổi cảm giác vị giác. Những dấu hiệu này có thể là chỉ báo ban đầu về việc phôi đã làm tổ thành công.

Biểu hiện chuyển phôi thành công dễ nhận biết

Quá trình chuyển phôi thành công thường đi kèm với các biểu hiện rõ ràng. Vậy những dấu hiệu thành công sau chuyển phôi là gì?

1. Cảm giác căng tức vùng bụng dưới

Nhiều người mẹ mô tả cảm giác nặng nề hoặc căng tức nhẹ vùng bụng dưới trong những ngày đầu sau chuyển phôi. Đây là hiện tượng tự nhiên do phôi bắt đầu làm tổ trong niêm mạc tử cung.

2. Chảy máu nhẹ hoặc đốm máu

Hiện tượng ra máu nhẹ thường xảy ra sau khoảng 5-7 ngày chuyển phôi. Đó là dấu hiệu phôi đã bám thành công vào thành tử cung. Tuy nhiên, nếu máu ra nhiều hoặc kèm đau dữ dội, cần báo ngay cho bác sĩ.

3. Buồn nôn và mệt mỏi

Các dấu hiệu sớm của thai kỳ như buồn nôn, mệt mỏi hoặc đau ngực có thể xuất hiện. Đây là biểu hiện cơ thể bắt đầu sản sinh hormone HCG – hormone thai kỳ.

4. Xét nghiệm máu HCG tăng dần

Dấu hiệu chắc chắn nhất để xác định chuyển phôi thành công là kết quả xét nghiệm máu HCG. Thông thường, chỉ số HCG sẽ tăng dần sau khoảng 10-14 ngày chuyển phôi, cho thấy phôi đã làm tổ và phát triển.

5. Tăng nhiệt độ cơ thể nhẹ

Một số người mẹ có thể cảm thấy nhiệt độ cơ thể tăng nhẹ, tương tự như dấu hiệu rụng trứng. Đây cũng là chỉ báo tích cực về sự thành công của quá trình chuyển phôi.

Nếu không thấy những biểu hiện này hoặc xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn kịp thời.

Trung tâm Hiếm muộn & Y học giới tính Hà Nội là địa chỉ khám chữa hiếm muộn hàng đầu, nơi các cặp vợ chồng hiếm muộn lâu năm có cơ hội hiện thực hóa giấc mơ mong con. Theo thống kê của Trung tâm, tỷ lệ thành công của các ca IVF tại đây lên đến 86% – con số ấn tượng, cao top đầu miền Bắc.

Trung tâm IVF Hà Nội được biết đến là địa chỉ uy tín với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao và có tỷ lệ chuyển phôi thành công vượt trội, với hơn 6.000 ca IVF thành công. Đội ngũ chuyên gia tiêu biểu bao gồm: ThS.BS Nguyễn Duy Phương, ThS.BS Nguyễn Thị Thu, ThS.BS Nguyễn Văn Long… Bên cạnh đó, trung tâm còn sở hữu các bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực sàng lọc và nuôi phôi như: PGS.TS Nguyễn Khang Sơn, BSNT Đoàn Phương Thảo… đảm bảo mang lại hiệu quả điều trị tối ưu cho các cặp vợ chồng hiếm muộn.

Liên hệ 1900 2345 29 / 0981500770 để đặt lịch khám vô sinh hiếm muộn và nhận tư vấn trực tiếp từ các bác sĩ chuyên khoa

Câu hỏi thường gặp

Tại sao phải chuyển phôi tươi?

Chuyển phôi tươi được thực hiện ngay trong chu kỳ kích thích buồng trứng khi niêm mạc tử cung đã đạt điều kiện lý tưởng. Điều này giúp rút ngắn thời gian chờ đợi, giảm căng thẳng và chi phí so với việc đông lạnh phôi.

Mới chuyển phôi nên ăn gì?

Sau chuyển phôi, chế độ ăn uống lành mạnh giúp cải thiện khả năng làm tổ. Nên ưu tiên thực phẩm giàu protein như trứng, thịt, cá và sữa để hỗ trợ sự phát triển phôi. Các loại rau xanh, trái cây chứa nhiều vitamin C và E như cam, kiwi, bông cải xanh cũng rất cần thiết. Uống đủ nước và bổ sung axit folic từ thực phẩm như rau chân vịt hay ngũ cốc cũng là một phần quan trọng.

Dấu hiệu thành công sau chuyển phôi ngày 3 là gì?

Những dấu hiệu như căng tức bụng dưới, mệt mỏi, và ra máu báo nhẹ có thể cho thấy phôi đã bắt đầu làm tổ. Một số phụ nữ cũng cảm thấy thay đổi nhẹ về thân nhiệt hoặc nhạy cảm với mùi vị. Tuy nhiên, các dấu hiệu này chỉ mang tính tham khảo, cần xét nghiệm máu kiểm tra nồng độ hCG sau 10-14 ngày để xác nhận kết quả.

Sau khi chuyển phôi bao nhiêu ngày thì phôi làm tổ?

Phôi thường làm tổ trong khoảng từ 6 đến 10 ngày sau khi được chuyển vào tử cung. Khoảng thời gian này có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng niêm mạc tử cung và chất lượng phôi. Sau khi làm tổ thành công, cơ thể sẽ bắt đầu tiết hormone hCG, dấu hiệu cho thấy thai kỳ đang phát triển.

Ăn gì để chuyển phôi thành công?

Thực phẩm giàu chất dinh dưỡng giúp tăng khả năng thành công gồm:

• Thực phẩm giàu omega-3: Cá hồi, hạt chia, hạt lanh.
• Rau xanh đậm: Rau bina, cải bó xôi.
• Các loại hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt bí.
• Thực phẩm giàu folate: Ngũ cốc nguyên hạt, đậu lăng.

Tránh đồ ăn nhanh, thực phẩm chiên rán, và các chất kích thích để tạo điều kiện tốt nhất cho phôi phát triển.

Chuyển phôi là một bước quan trọng và mang ý nghĩa lớn trong hành trình thụ tinh trong ống nghiệm. Hiểu rõ chuyển phôi là gì, quy trình thực hiện và những điều cần làm sau khi chuyển phôi sẽ giúp các cặp vợ chồng tăng cơ hội thành công. Nếu bạn đang tìm kiếm thông tin hoặc cần tư vấn, đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ chuyên môn tại Bệnh viện Đa khoa Hà Nội để được hỗ trợ tốt nhất.

NGUỒN THAM KHẢO

“Pregnancy outcomes following in vitro fertilization using fresh or frozen embryo transfer”, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8489809/, (07/01/2025)