Thai Sinh Hóa Là Gì? Dấu Hiệu Nhận Biết Và Cách Phòng Ngừa

Cập nhật lần cuối: 07/01/2025

Thai sinh hóa là hiện tượng xảy ra ở giai đoạn đầu thai kỳ, khiến nhiều chị em lo lắng và bối rối. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ thai sinh hóa là gì, nguyên nhân gây ra tình trạng này, cách nhận biết dấu hiệu và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe sinh sản.

Thai sinh hóa là gì?

Thai sinh hóa là một hiện tượng thai kỳ ngắn xảy ra khi phôi thai chưa kịp làm tổ hoàn chỉnh trong tử cung. Hiện tượng này thường diễn ra rất sớm, trước tuần thai thứ 6, và chủ yếu được phát hiện thông qua xét nghiệm máu, khi nồng độ hormone hCG (human chorionic gonadotropin) tăng nhẹ nhưng sau đó giảm nhanh chóng. Một số phụ nữ có thể phát hiện qua que thử thai, khi que lên 2 vạch mờ rồi nhanh chóng chuyển sang 1 vạch.

Thai sinh hóa khá phổ biến, chiếm đến 25% các ca sảy thai trong 20 tuần đầu và khoảng 80% các trường hợp sảy thai đó diễn ra sớm (1). Tình trạng này khiến nhiều chị em lo lắng, nhất là khi chưa được trang bị đầy đủ kiến thức và không nhận được sự hỗ trợ y tế kịp thời. Điều quan trọng là hiểu rõ hiện tượng này để giảm bớt lo âu và có kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp sau đó.

Nguyên nhân của tình trạng thai sinh hóa

Sau khi đã biết được khái niệm thai sinh hóa là gì, hãy cùng nhau đi tìm hiểu về nguyên nhân xảy ra hiện tượng này. Thai sinh hóa có thể xảy ra trong các trường hợp mang thai tự nhiên. Tuy nhiên, tình trạng này thường được ghi nhận nhiều hơn ở những cặp vợ chồng bị vô sinh, áp dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI).

Tình trạng này có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các yếu tố liên quan đến người mẹ đến những vấn đề xảy ra trong quá trình phát triển của phôi thai.

Nguyên nhân từ phía người mẹ

Rối loạn nội tiết: Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của thai sinh hóa là sự thiếu hụt hormone progesterone, một hormone quan trọng giúp duy trì thai kỳ. Khi mức progesterone không đủ, khả năng giữ thai bị ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng thai sinh hóa.
Bệnh lý mãn tính: Các bệnh lý mãn tính như tiểu đường, các vấn đề về tuyến giáp hoặc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và gây ra hiện tượng thai sinh hóa. Những bệnh lý này có thể làm thay đổi môi trường nội tiết hoặc làm giảm khả năng phát triển của thai nhi.
Vấn đề tử cung: Các bất thường về cấu trúc tử cung, như tử cung dị dạng, dính tử cung hoặc bệnh lý nội mạc tử cung, cũng là những yếu tố có thể gây khó khăn cho quá trình làm tổ của phôi thai, từ đó dẫn đến thai sinh hóa.
Yếu tố miễn dịch: Hội chứng kháng phospholipid (APS) là một bệnh lý tự miễn dịch có thể gây cản trở quá trình làm tổ của phôi thai trong tử cung. APS có thể làm gia tăng nguy cơ mất thai và thai sinh hóa do hệ miễn dịch tấn công các tế bào cần thiết cho sự phát triển của thai.

Nguyên nhân thai sinh hóa do phôi

Bất thường di truyền: Thống kê cho thấy khoảng 50-60% các trường hợp sẩy thai sớm liên quan đến các bất thường nhiễm sắc thể (bao gồm cả các đột biến dị hợp tử), chẳng hạn như hội chứng tam nhiễm (trisomy) và hội chứng thiếu nhiễm sắc thể X (monosomy X). Những bất thường này thường là nguyên nhân chính dẫn đến sảy thai trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Các khiếm khuyết nhiễm sắc thể có thể khiến phôi thai không thể phát triển bình thường, dẫn đến mất thai (2)
Phân chia phôi bất thường: Trong một số trường hợp, phôi thai có thể phát triển không đầy đủ hoặc có sự phân chia tế bào không bình thường, khiến cho sự phát triển của phôi bị gián đoạn. Điều này cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến thai sinh hóa, vì phôi không thể hoàn thành quá trình làm tổ và phát triển bình thường.

Xét nghiệm tìm nguyên nhân thai sinh hóa

Để giúp bệnh nhân xác định nguyên nhân cụ thể của tình trạng thai sinh hóa, các bác sĩ có thể chỉ định làm một số xét nghiệm như:

Xét nghiệm máu: Các xét nghiệm hormone như hCG và progesterone được thực hiện để kiểm tra mức độ của các hormone cần thiết cho thai kỳ. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm để tìm các kháng thể kháng phospholipid trong trường hợp nghi ngờ hội chứng kháng phospholipid.
Xét nghiệm di truyền: Đối với cả vợ và chồng, xét nghiệm di truyền có thể giúp xác định bất thường gen hoặc các vấn đề liên quan đến nhiễm sắc thể có thể ảnh hưởng đến quá trình thụ thai và phát triển của thai.
Siêu âm tử cung: Siêu âm có thể giúp bác sĩ đánh giá hình dạng của tử cung, cũng như kiểm tra lớp nội mạc tử cung để xem liệu môi trường có thuận lợi cho sự làm tổ của phôi thai hay không.

Xét nghiệm tìm nguyên nhân thai sinh hóa

Việc xác định chính xác nguyên nhân của thai sinh hóa là rất quan trọng để có thể đưa ra các giải pháp điều trị hoặc hỗ trợ phù hợp cho những lần mang thai sau.

Các trường hợp bị thai sinh hóa thường gặp

Thai sinh hóa có thể xảy ra trong nhiều trường hợp mang thai, bao gồm cả khi thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản cho các gia đình hiếm muộn như IVF (thụ tinh trong ống nghiệm) và IUI (bơm tinh trùng vào buồng tử cung).

Thai sinh hóa sau IVF: Đây là một trong những trường hợp phổ biến của thai sinh hóa. Mặc dù IVF giúp tăng cơ hội mang thai, nhưng do sự bất thường ở phôi thai hoặc sự không phù hợp trong quá trình làm tổ, tỷ lệ thai sinh hóa IVF vẫn không nhỏ. Thông thường, khi thai kỳ không phát triển tiếp, mức hCG trong máu có thể tăng lên ban đầu nhưng sau đó giảm dần.
Thai sinh hóa sau IUI: Cũng giống như IVF, IUI là một phương pháp hỗ trợ sinh sản giúp tăng tỷ lệ mang thai. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ngay cả khi thụ tinh thành công, phôi thai có thể không phát triển tiếp và dẫn đến thai sinh hóa. Tình trạng này có thể xảy ra ngay sau khi thử thai dương tính.
Thai sinh hóa liên tiếp: Một số phụ nữ có thể gặp phải thai sinh hóa nhiều lần trong các chu kỳ khác nhau. Điều này có thể liên quan đến các yếu tố như rối loạn nội tiết, bất thường di truyền, hoặc các vấn đề về sức khỏe sinh sản khác. Những trường hợp thai sinh hóa liên tiếp thường yêu cầu sự can thiệp y tế để xác định nguyên nhân và tìm cách điều trị, nhằm giảm nguy cơ tái diễn.

Sau khi thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản, người mẹ cũng cần lưu ý các dấu hiệu thai sinh hóa sau chuyển phôi để có thể có biện pháp xử lý kịp thời nếu trường hợp không may xảy ra. Đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bản thân để tìm ra nguyên nhân làm IUI thất bại cũng như thai sinh hóa sau IVF là do đâu và có biện pháp can thiệp kịp thời, giúp tăng khả năng mang thai thành công trong tương lai.

Cảnh báo dấu hiệu thai sinh hóa

Mặc dù tình trạng thai sinh hóa không có dấu hiệu rõ rệt như một thai kỳ bình thường, nhưng cũng có một vài cách nhận biết thai sinh hóa qua một số dấu hiệu đặc trưng. Vậy các dấu hiệu cảnh báo hiện tượng thai sinh hóa là gì?

Chảy máu bất thường: Chảy máu trong trường hợp thai sinh hóa có thể kéo dài hơn hoặc không giống với chảy máu kinh nguyệt thông thường, đôi khi xuất hiện chỉ trong vài ngày hoặc kéo dài trong một thời gian ngắn.
Đau nhức bụng dưới: Cảm giác đau nhức hoặc cơn đau quặn ở vùng bụng dưới có thể xuất hiện giống như khi có kinh nguyệt, nhưng có thể kéo dài hoặc dữ dội hơn trong một vài trường hợp.
Que thử thai cho kết quả không ổn định: Trong một số trường hợp, người mẹ có thể nhận thấy kết quả que thử thai lên 2 vạch, nhưng sau đó chuyển thành 1 vạch. Điều này xảy ra khi hormone hCG (hormone thai kỳ) tăng không đều
Kết quả xét nghiệm máu bất thường: Xét nghiệm máu để đo nồng độ hCG là một công cụ quan trọng để xác định tình trạng thai kỳ. Trong trường hợp thai sinh hóa, nồng độ hCG không tăng đều theo sự phát triển của thai nhi.

Sảy thai sinh hóa có nguy hiểm không?

Sảy thai sinh hóa thường không gây nguy hiểm cho sức khỏe lâu dài của người mẹ, nhưng nó có thể gây ảnh hưởng tâm lý và cảm xúc. Đây là tình trạng mà thai không phát triển tiếp tục sau khi đã cấy vào tử cung, thường xảy ra trong giai đoạn sớm của thai kỳ và thường không được phát hiện nếu không làm xét nghiệm.

Ths.Bs Vương Vũ Việt Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Bưu Điện chia sẻ rằng:

“Tôi hiểu nỗi đau khi nghĩ cơ hội được làm mẹ đã đến nhưng thật đáng tiếc khi phát hiện sảy thai sớm, đây là điều không ai mong muốn. Sau khi mang thai sinh hóa, nhiều gia đình rất đau lòng. Lo lắng liệu có ảnh hưởng đến lần chuyển phôi tiếp theo hay không. Tuy nhiên, bạn và gia đình không nên quá lo lắng, vì thai sinh hóa sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nên bạn vẫn có thể thụ thai thành công ở lần chuyển phôi tiếp theo”. (3)

Về mặt thể chất, sảy thai sinh hóa không để lại hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe sinh sản của người mẹ, bởi vì quá trình này thường xảy ra tự nhiên và cơ thể sẽ tự hồi phục sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu có các triệu chứng nghiêm trọng như ra máu kéo dài, đau bụng dữ dội, hoặc sốt, người mẹ cần đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Bị thai sinh hóa phải làm sao?

Khi nghi ngờ gặp phải thai sinh hóa, bạn cần phải thực hiện một số bước để xác định rõ tình trạng và chuẩn bị cho những lần mang thai sau. Thai sinh hóa thường không thể phát hiện ngay lập tức mà cần qua những dấu hiệu hoặc các xét nghiệm y tế. Để có thể đối phó với tình trạng này, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:

Thăm khám bác sĩ ngay: Việc đầu tiên và quan trọng nhất là đến gặp bác sĩ chuyên khoa. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm cần thiết như xét nghiệm máu, siêu âm và kiểm tra mức độ hCG trong cơ thể để xác định liệu bạn có đang gặp phải thai sinh hóa hay không. Thông qua đó, bác sĩ cũng có thể chẩn đoán chính xác nguyên nhân, từ đó đưa ra phương pháp điều trị và tư vấn phù hợp cho bạn.
Theo dõi hormone hCG: Trong trường hợp thai sinh hóa, mức độ hCG không tăng đều đặn như trong một thai kỳ khỏe mạnh mà có sự dao động. Bạn cần thực hiện xét nghiệm hCG định kỳ để theo dõi sự thay đổi của chỉ số này và giúp bác sĩ xác định xem thai kỳ có tiếp tục hay không.
Tăng cường sức khỏe tổng thể: Sau khi gặp phải thai sinh hóa, việc duy trì sức khỏe thể chất là rất quan trọng. Một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng sẽ giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng và sẵn sàng cho các lần mang thai sau. Bạn nên ăn uống đủ chất, bổ sung vitamin, đặc biệt là axit folic, và tránh căng thẳng.
Điều trị nguyên nhân tiềm ẩn: Trong nhiều trường hợp, thai sinh hóa có thể xảy ra do các nguyên nhân tiềm ẩn như rối loạn nội tiết hoặc các vấn đề về tử cung. Nếu bạn có tiền sử mắc các bệnh lý như hội chứng buồng trứng đa nang, tiểu đường, hoặc dị dạng tử cung, bác sĩ có thể yêu cầu bạn điều trị triệt để những vấn đề này trước khi tiếp tục cố gắng mang thai.

Việc xử lý thai sinh hóa cần được tiến hành với sự hỗ trợ của các chuyên gia y tế để đảm bảo sức khỏe của bạn và tối ưu hóa cơ hội mang thai trong tương lai.

Cách phòng ngừa thai sinh hóa là gì?

Để giảm nguy cơ thai sinh hóa, các chị em nên:

Khám sức khỏe tiền hôn nhân: Trước khi quyết định mang thai, việc kiểm tra sức khỏe sinh sản là vô cùng quan trọng. Điều này này giúp phát hiện sớm những vấn đề về sức khỏe mà người phụ nữ có thể gặp phải, như rối loạn nội tiết, bất thường tử cung hoặc các bệnh lý sinh sản khác. Với các cặp đôi hiếm muộn, đi khám vô sinh hiếm muộn sẽ giúp tìm ra nguyên nhân chính xác của tình trạng này cũng như đưa ra các phương án điều trị hoặc phòng ngừa hiệu quả trước khi mang thai, giảm thiểu nguy cơ thai sinh hóa.
Duy trì lối sống lành mạnh: Việc hạn chế các chất kích thích như rượu, hút thuốc lá, hoặc sử dụng các chất kích thích khác. Đồng thời, một chế độ ăn uống hợp lý, giàu dinh dưỡng, kết hợp với việc duy trì trọng lượng cơ thể ổn định và tập thể dục đều đặn sẽ giúp cơ thể luôn khỏe mạnh và sẵn sàng cho một thai kỳ thành công.
Theo dõi sức khỏe thường xuyên: Đối với những người có tiền sử mắc bệnh lý mãn tính như tiểu đường, huyết áp cao, bệnh lý tuyến giáp, hay hội chứng buồng trứng đa nang, việc theo dõi sức khỏe thường xuyên là rất quan trọng. Những bệnh lý này có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai và làm tăng nguy cơ thai sinh hóa nếu không được kiểm soát tốt.
Tuân thủ chỉ định bác sĩ: Việc tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, sử dụng thuốc hỗ trợ (nếu cần), giúp điều chỉnh các vấn đề sức khỏe có thể góp phần làm tăng khả năng mang thai thành công. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người đã từng gặp phải thai sinh hóa hoặc có tiền sử về các vấn đề sinh sản.

Trung tâm Hiếm muộn và Y học giới tính tại Bệnh viện Đa khoa Hà Nội cung cấp các dịch vụ hỗ trợ sinh sản hàng đầu, bao gồm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) và bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), với đội ngũ bác sĩ đầu ngành giàu kinh nghiệm. Nhờ sự chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại, bệnh viện tối ưu hóa quy trình chuyển phôi, giảm thiểu rủi ro và hạn chế tối đa tình trạng thai sinh hóa. Đặc biệt, mỗi phác đồ điều trị được thiết kế riêng biệt, đảm bảo phù hợp với từng trường hợp cụ thể, giúp nâng cao tỷ lệ thành công lên đến 86% cho các ca IVF và hiện thực hóa ước mơ làm cha mẹ của rất nhiều cặp vợ chồng bị vô sinh.

Câu hỏi thường gặp

1. Thai sinh hoá là sao?

Thai sinh hóa là một dạng sảy thai rất sớm, xảy ra trước tuần thứ 5 của thai kỳ, thường khi phôi không làm tổ hoặc phát triển đúng cách. Tình trạng này thường được phát hiện qua xét nghiệm hCG nhưng không thể thấy túi thai trên siêu âm.

2. Thai sinh hóa thử que có lên 2 vạch không?

Có. Que thử thai thường lên 2 vạch nhạt do nồng độ hCG tăng nhẹ, nhưng sau đó có thể giảm và que trở lại 1 vạch.

3. Tôi có thể thử mang thai lại sau bao lâu nếu bị thai sinh hóa?

Thông thường, bạn có thể thử mang thai lại sau 1-3 chu kỳ kinh nguyệt để cơ thể phục hồi, nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo sức khỏe.

4. Tôi cần làm những xét nghiệm nào nếu bị thai sinh hóa liên tiếp?

Các xét nghiệm cần thực hiện bao gồm xét nghiệm di truyền (karyotype), kiểm tra hormone (progesterone, hCG), xét nghiệm miễn dịch (hội chứng kháng phospholipid), và siêu âm tử cung để tìm các bất thường.

5. Thai sinh hóa có đau bụng không?

Có thể. Còn tùy vào biểu hiện sảy thai sinh hóa của mỗi người. Một số người bị đau bụng nhẹ vùng dưới, tương tự đau bụng kinh, đi kèm chảy máu âm đạo.

6. Thai sinh hóa sau IVF (thụ tinh trong ống nghiệm) hoặc IUI (bơm tinh trùng vào buồng tử cung) có phổ biến không?

Có, nhưng tỷ lệ thai sinh hóa sau thụ tinh nhân tạo IVF hoặc IUI thường cao hơn thai tự nhiên do các yếu tố như chất lượng phôi, tuổi mẹ cao hoặc các vấn đề về tử cung hoặc nội tiết. Vì vậy, việc lựa chọn kỹ lưỡng bác sĩ “mát tay” cùng cơ sở y tế uy tín để thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản là rất quan trọng.

Thai sinh hóa là tình trạng không mong muốn nhưng không cần quá lo lắng vì nó không ảnh hưởng lâu dài đến khả năng mang thai của người mẹ. Điều quan trọng là bạn cần hiểu rõ nguyên nhân và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho lần mang thai tiếp theo. Nếu bạn từng gặp phải tình trạng này, hay vẫn còn thắc mắc “thai sinh hóa là gì” và cần biết thêm thông tin, hãy liên hệ tổng đài 1900 234529 hoặc hotline 0981500770 của Bệnh viện Đa Khoa Hà Nội để được tư vấn miễn phí.

NGUỒN THAM KHẢO