Sâu răng không chỉ diễn ra ở trẻ em mà còn gây nhiều phiền toái đối với cả thanh thiếu niên hay người trưởng thành. 

Sâu răng là tình trạng có các lỗ hổng ở răng, đây là kết quả do hoạt động của vi khuẩn. Nếu không được điều trị, lỗ sâu sẽ lớn dần và ảnh hưởng đến các lớp sâu hơn trong răng. Bệnh sâu răng có thể dẫn đến đau răng nghiêm trọng, nhiễm trùng và gãy răng. 

Nguyên nhân nào gây ra bệnh sâu răng? 

Ảnh: Sâu răng do nhiều nguyên nhân gây nên.

Sâu răng được hình thành từ hai yếu tố chính: vi khuẩn trong miệng và lượng đường cao trong thức ăn. Sâu răng phát triển theo nhiều cách khác nhau là: 

• Mảng bám. Mảng bám là một màng dính bao phủ răng do ăn nhiều đường và tinh bột và không làm sạch răng. Khi đường và tinh bột không được làm sạch khỏi răng, vi khuẩn nhanh chóng bắt đầu ăn chúng và hình thành mảng bám. Mảng bám trên răng có thể cứng lại dưới hoặc trên đường viền nướu thành cao răng. Vôi răng làm cho mảng bám khó để loại bỏ hơn và tạo ra một lá chắn cho vi khuẩn. 
• Các axit trong mảng bám loại bỏ các khoáng chất trong men răng cứng, bên ngoài của răng. Xói mòn này gây ra các lỗ nhỏ hoặc lỗ trên men răng – giai đoạn đầu tiên của sâu răng. Một khi men răng bị bào mòn, vi khuẩn và axit có thể đến lớp răng tiếp theo, được gọi là ngà răng. Lớp này mềm hơn men và ít kháng axit. Ngà răng có các ống nhỏ tiếp xúc trực tiếp với dây thần kinh của răng gây ra sự nhạy cảm. 
• Khi sâu răng phát triển, vi khuẩn và axit tiếp tục di chuyển qua răng, di chuyển bên cạnh vật liệu răng bên trong (tủy) có chứa dây thần kinh và mạch máu. Buồng tủy bị sưng và kích thích từ vi khuẩn. Do không có chỗ cho vết sưng mở rộng bên trong răng, dây thần kinh bị chèn ép, gây đau. 

Các triệu chứng thường gặp của bệnh sâu răng bao gồm: 

• Đau răng; 
• Răng nhạy cảm; 
• Đau nhẹ hoặc buốt cả răng khi ăn hoặc uống đồ ngọt, nóng hay lạnh; 
• Lỗ sâu có thể thấy được hoặc những cái hố lõm trong răng; 
• Bề mặt của răng (cả trong lẫn ngoài) ngả màu nâu, đen hoặc trắng; 
• Đau khi cắn. 

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh Sâu răng 

Tất cả mọi người đều có nguy cơ bị sâu răng, nhưng các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ: 

• Vị trí răng. Sâu răng thường xảy ra ở răng hàm do có rất nhiều rãnh để các mảng thức ăn bám lại. Vị trí này khó làm sạch hơn so với răng cửa. 
• Một số thực phẩm và đồ uống. Thực phẩm như sữa, kem, mật ong, đường, soda, trái cây khô, bánh, bánh quy, kẹo cứng và bạc hà, ngũ cốc khô và khoai tây chiên …có khả năng bám lâu vào răng, dễ gây sâu răng hơn thực phẩm dễ bị nước bọt cuốn trôi. 
• Ăn vặt thường xuyên. Khi ăn nhẹ hoặc uống đồ uống có đường tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn trong khoang miệng tạo ra axit tấn công răng và làm mòn chúng trong khi uống soda hoặc đồ uống có tính axit khác tạo ra một loại axit liên tục bào mòn răng. 
• Đánh răng không đầy đủ. 
• Không bổ sung đủ fluoride. Fluoride là một khoáng chất tự nhiên, giúp ngăn ngừa sâu răng và thậm chí có thể đảo ngược các giai đoạn sớm nhất của tổn thương răng. 
• Tuổi tác: Trẻ nhỏ và người già có nguy cơ mắc bệnh cao do sức đề kháng yếu hơn. 
• Khô miệng. Khô miệng là do thiếu nước bọt, giúp ngăn ngừa sâu răng bằng cách rửa sạch thức ăn và mảng bám trên răng. Một số loại thuốc, bệnh tật, điều trị tia xạ đến đầu hoặc cổ, hoặc một số loại thuốc hóa trị có thể làm tăng nguy cơ sâu răng bằng cách giảm sản xuất nước bọt. 
• Trám răng hoặc thiết bị nha khoa. 
• Chứng ợ nóng hoặc trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có thể khiến axit dạ dày chảy vào miệng , làm mòn men răng và gây tổn thương răng đáng kể. Điều này làm lộ ra nhiều ngà răng và dễ dàng bị tấn công bởi vi khuẩn, tạo ra sâu răng. 
• Rối loạn ăn uống. Chán ăn và chứng cuồng ăn có thể dẫn đến xói mòn răng và sâu răng đáng kể. Axit dạ dày do nôn nhiều lần trên răng và bắt đầu hòa tan men răng trong khi rối loạn ăn uống có thể cản trở sản xuất nước bọt. 

Ảnh 2: Sâu răng có thể do không chải răng thật kĩ.

Các biện pháp điều trị bệnh Sâu răng 

Tùy vào mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe của người bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị cho người bệnh. Lựa chọn điều trị bao gồm: 

• Phương pháp điều trị bằng florua. Dùng trong trường hợp sâu răng chỉ mới bắt đầu nhằm khôi phục lại men răng. Các phương pháp điều trị bằng florua có thể là chất lỏng, gel, bọt hoặc vecni được chải lên răng hoặc đặt trong một khay nhỏ vừa với răng của người bệnh. 
• Trám. Đây là lựa chọn điều trị chính khi sâu răng đã tiến triển vượt qua giai đoạn sớm nhất. Răng được trám bằng các vật liệu khác nhau, chẳng hạn như nhựa composite có màu răng, hỗn hợp sứ hoặc nha khoa là sự kết hợp của một số vật liệu. 
• Bọc răng sứ. Đối với sâu răng rộng hoặc răng yếu, người bệnh có thể cần bọc răng – một lớp phủ toàn bộ thân răng. Răng sứ có thể được làm bằng vàng, sứ cường độ cao, nhựa, sứ nung chảy với kim loại hoặc các vật liệu khác. 
• Nhổ răng. Một số răng bị sâu răng nghiêm trọng đến mức chúng không thể phục hồi và phải được loại bỏ. Nhổ răng có thể để lại một khoảng trống sẽ làm cho các răng khác bị dịch chuyển, xô lệch. 

Để kiểm soát sâu răng, mọi người lưu ý: 

• Đánh răng ít nhất 2 lần một ngày với kem đánh răng có chứa florua; 

• Sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng ít nhất một lần một ngày; 
• Súc miệng với nước hoặc nước súc miệng sau bữa ăn; 
• Ăn uống lành mạnh, đánh răng sau khi ăn thức ăn bám dính như kem, kẹo…
• Khám nha sĩ định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị.