Việc sơ cứu đúng cách trước khi đưa người bệnh tới bệnh viện tránh được nhiều nguy cơ gây nguy hiểm đến thị lực.
Chấn thương mắt thường gặp trong cuộc sống hàng ngày, đến từ những sự việc rất tình cờ như chơi thể thao, va đập hay té ngã, bỏng tai nạn trong lao động, trong giao thông gây tổn hại mắt hoặc do bị bỏng mắt hóa chất, bỏng do nhiệt… thường để lại hậu quả nặng nề có khi mù lòa nếu không xử trí đúng và kịp thời.
Chấn thương mắt có những mức độ nào?
Có 3 mức độ chấn thương mắt:
+ Chấn thương phần phụ (phần bảo vệ bên ngoài của mắt) như mi mắt, lệ đạo…
+ Chấn thương trong mắt: giác mạc (lòng đen), kết mạc (lòng trắng).
+ Chấn thương cả mi mắt lẫn trong mắt (cả phần chính lẫn phần phụ).
Ảnh: Có nhiều nguyên nhân gây chấn thương mắt.
Có 2 loại chấn thương mắt:
+ Chấn thương đụng dập: thường không chảy máu ra ngoài nhưng gây dập bên trong, do những vật tù đập vào mắt như: nắm tay, quả bóng, trái banh tenis… gây ra các tổn thương cho mắt và các bộ phận quanh mắt như: tụ máu, bầm mi mắt, hốc mắt; chảy máu trong mắt: xuất huyết kết mạc, xuất huyết tiền phòng, pha lê thể, võng mạc…; tổn thương các tổ chức của mắt như: thể thủy tinh, võng mạc, thần kinh thị…; gây vỡ các thành xương bảo vệ mắt. Bỏng mắt cũng thuộc về chấn thương đụng dập, thường gặp các dạng sau: bỏng mắt do hóa chất, nhiệt, keo dán sắt. Trong các nguyên nhân gây bỏng, bỏng do hoá chất thường gây ra những tổn thương rất nặng nề ở cả mi mắt, lòng trắng, lòng đen. Nhẹ thì giảm thị lực, nặng đưa đến mù mắt, teo nhãn, có khi phải bỏ mắt…
+ Chấn thương xuyên thủng: thường gây rách tổ chức và chảy máu ra bên ngoài do các vật sắc nhọn đâm vào mắt như mảnh ly vỡ, dao kéo, đất đá, bazơ… gây ra các tổn thương như rách, vỡ các thành phần trong và ngoài mắt như rách da mi, đứt đường dẫn nước mắt, rách lòng trắng, lòng đen, đục vỡ thể thuỷ tinh… và làm thoát các chất bên trong mắt ra ngoài hoặc để lại những vật lạ bên trong mắt: dị vật nội nhãn, dị vật hốc mắt…
Cách xử trí chấn thương mắt tại nhà
Ảnh: Việc xử trí tại chỗ là điều quan trọng khi mắt bị thương.
Việc xử trí tại chỗ đúng cách là điều rất quan trọng nhằm tránh cho mắt bị tổn thương nghiêm trọng hơn cũng như phần xử lý sau đó thuận lợi, mắt hồi phục nhanh hơn.
- Đối với chấn thương phần phụ của mắt: Mi mắt, hốc mắt, lệ đạo. Khi chấn thương gây chảy máu, cần cầm máu ngay bằng thuốc ví dụ như kháng sinh nhỏ mắt rồi băng mắt lại rồi đưa người bệnh đến các cơ sở khám mắt để điều trị. Tương tự, các chấn thương đụng dập như bầm máu mi mắt, sưng phù, tụ máu quanh hốc mắt cần nhanh chóng băng che mắt lại rồi đến cơ sở chuyên khoa mắt gần nhất để khám và điều trị.
- Đối với chấn thương trong mắt: Giác mạc (lòng đen) và kết mạc (lòng trắng). Bệnh nhân tuyệt đối tránh dụi mắt vì dụi mắt có thể làm xước mắt và dị vật thêm lún sâu vào giác mạc và kết mạc. Bệnh nhân có thể chớp mắt vào ly nước sạch để giúp dị vật trôi ra ngoài. Nếu không được, hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa mắt để được lấy ra.
- Đối với các trường hợp có vết thương xuyên thủng trong mắt kèm dịch nhầy nhớt, lẫn máu: Băng mắt ngay và chuyển đến cơ sở có chuyên khoa mắt gần nhất, không rửa mắt bằng nước và tuyệt đối không được tự ý lấy những vật lạ như đất, đá, cây… cắm trong mắt ra. Đối với các trường hợp bỏng mắt: Bệnh nhân cần được rửa mắt tại chỗ bằng các loại nước sạch có sẵn, rửa càng nhiều càng tốt (có thể để mắt dưới vòi nước máy để rửa hoặc vục mặt vào thau nước lớn để rửa từ 5 – 10 phút). Đặc biệt, nếu vôi sống rơi vào mắt, tuyệt đối phải lấy hết vôi ra trước khi tiến hành rửa mắt vì vôi sống gặp nước mắt sẽ sôi lên gây thêm bỏng nhiệt. Sau đó, băng mắt và chuyển đến bệnh viện chuyên khoa mắt không được chậm trễ vì bất cứ lý do gì.
Rất nhiều chấn thương mắt có thể phòng tránh nếu bạn có biện pháp phù hợp. Hãy ngăn ngừa những tổn hại đáng tiếc xảy ra cho mắt bằng các biện pháp như đeo kính chuyên dụng bảo vệ mắt, sử dụng hóa chất an toàn, …để bảo vệ cửa sổ tâm hồn bạn nhé.
