Theo thống kê từ các chuyên gia, bệnh mất ngủ đang ngày càng gia tăng và có xu hướng trẻ hóa với tỷ lệ khoảng 25% là người từ 18-30 tuổi. Bệnh không phân biệt giới tính, tuổi tác hay địa vị xã hội.
Mất ngủ là một rối loạn giấc ngủ khi một người ngủ ít hơn nhu cầu của cơ thể.Theo đó, người bệnh thường có giấc ngủ kém về số lượng (thiếu ngủ, ngủ không đủ giấc) và chất lượng (khó ngủ, tỉnh dậy nhiều lần, giấc ngủ không sâu, có nhiều ác mộng…).
Các hiện tượng bao gồm khó ngủ, nằm trằn trọc không thể ngủ, ngủ không sâu giấc, thức dậy liên tục mỗi tối đều được gọi là bệnh mất ngủ. Tùy vào mỗi người mà mất ngủ gây ra những hệ quả khác nhau.
Các triệu chứng chung của thiếu ngủ ở người lớn có thể bao gồm: Mệt mỏi và buồn ngủ vào ban ngày, khó tập trung, tỉnh táo và giảm trí nhớ, giảm phối hợp hoạt động cơ thể., cáu gắt, thèm ăn, thay đổi tâm trạng. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, căn bệnh này còn ảnh hưởng nặng nề hơn bởi bộ não và cơ thể họ đang giai đoạn phát triển.
Chứng mất ngủ diễn ra thường do các nguyên nhân sau:
Stress Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất ngủ hiện nay chính là áp lực về tâm lý. Thông thường, những căng thẳng, lo âu xuất phát từ công việc, tài chính, các mối quan hệ trong gia đình và xã hội, những lo toan về tương lai, về hôn nhân, con cái,… Xã hội phát triển buộc mỗi người phải nỗ lực nhiều hơn cùng những khát vọng càng cao đôi khi lại tạo thành rào cản vô hình đẩy stress dần lên đỉnh điểm. Stress cực độ sẽ dẫn đến khó ngủ.
Ảnh 1: Người cao tuổi thường gặp chứng mất ngủ
Thói quen sinh hoạt, làm việc thiếu khoa học: Khi công nghệ cùng mạng internet phát triển vượt bậc thì chứng khó ngủ dần dần có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Việc sử dụng các thiết bị công nghệ, smartphone, máy tính khiến thói quen ngủ của nhiều người trẻ thay đổi. Lâu dần, nhiều người trẻ trở thành những “con sâu đêm”. Đôi khi do tính chất công việc phải làm ca đêm nên nhiều người thiếu ngủ và dần trở thành bệnh.
Sử dụng chất kích thích Cà phê luôn được xem là giải pháp cho cơn buồn ngủ, chính vì vậy mà nó trở thành thủ phạm khiến bạn khó ngủ. Cà phê cũng như trà, thuốc lá đều là những chất kích thích tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn. Nếu cà phê, trà là sở thích tao nhã của bạn thì tốt nhất nên sử dụng chúng vào buổi sáng để đảm bảo giấc ngủ không bị ảnh hưởng. Sử dụng thuốc ngủ Có vẻ bạn sẽ thấy vô lý vì hầu như bạn sẽ được bác sĩ kê đơn thuốc ngủ nếu có biểu hiện mất ngủ kéo dài. Nhưng đây lại là sự thật.
Tác dụng phụ của thuốc ngủ sẽ khiến bạn bị lệ thuộc, nếu không sử dụng thuốc, bạn sẽ không thể nào ngủ được. Vì vậy, nếu không phải thật sự cần thiết thì bạn không nên sử dụng thuốc ngủ để tránh để lại những hậu quả không mong muốn.
Tuổi già: Khó ngủ, ngủ chập chờn là căn bệnh xuất hiện hầu hết ở những người cao tuổi. Tuổi càng cao, tất cả các cơ quan trong cơ thể đều giảm khả năng hoạt động. Do đó mà người già sẽ ngủ ít, khó ngủ, ngủ không đủ giấc và thức dậy sớm.
Bệnh mạn tính Có khá nhiều bệnh dẫn đến triệu chứng khó ngủ, ngủ không sâu giấc như dạ dày, tiểu đêm, cơ xương khớp, viêm xoang, viêm da dị ứng, các bệnh đường hô hấp, bệnh nan y,… Bệnh dày vò khiến cơ thể mệt mỏi, đau đớn, khó chịu,… dẫn đến tình trạng ngủ không sâu giấc, trằn trọc thậm chí thức trắng cả đêm. Nhiều trường hợp bệnh nặng như ung thư, suy giảm miễn dịch,… gây ra những vấn đề lo sợ về tâm lý cũng có thể dẫn đến tình trạng mất ngủ. Bên cạnh đó, một số tác dụng phụ của thuốc điều trị bệnh cũng có thể gây ra tác dụng phụ khó ngủ, ngủ không ngon giấc.
Tác hại của mất ngủ
Cơ thể mệt mỏi kéo dài, tâm trạng bất an khiến người bệnh gặp phải những rắc rối và hệ lụy lớn. Thậm chí, do sự phổ biến ngày càng rộng của căn bệnh này, nhiều người cho rằng mất ngủ đang là mối nguy lớn của toàn xã hội. Một số tác hại nghiêm trọng mà có thể xảy ra như:
Rối loạn tâm trạng: cơ thể luôn trong tình trạng thiếu ngủ dẫn đến mệt mỏi, dễ nổi cáu, thậm chí có thể dẫn đến trầm cảm – một căn bệnh đáng lo lại ở giới trẻ ngày nay.
Tai nạn giao thông: ngày nay các vụ tai nạn giao thông, nhất là đối với các xe chạy tuyến đường dài xuất phát từ nguyên nhân tài xế buồn ngủ hay ngủ gục chiếm tỷ lệ cao.
Giảm trí nhớ: mất ngủ kéo dài khiến não bộ làm việc giảm năng suất hoặc gây ra các chứng bệnh ở hệ thần kinh trung ương dẫn đến giảm trí nhớ.
Gây nên các vấn đề về tim mạch như: bệnh tim, đau tim, suy tim, cao huyết áp,…
Giảm khả năng ham muốn, lão hóa da, béo phì.
Mất ngủ kéo dài là nguyên nhân gây tử vong cao. Nhiều nghiên cứu cho thấy người ngủ ít hơn 5 – 7 giờ mỗi đêm có nguy cơ tử vong tăng gấp đôi so với người ngủ đủ giấc. Hơn nửa nguy cơ tử vong cao khi mất ngủ ảnh hưởng đến tim.
Để tránh gặp phải căn bệnh này, các chuyên gia khuyến cáo mọi người cần rèn luyện và duy trì lối sống lành mạnh, hạn chế bia rượu và sử dụng các thức uống chứa nhiều caffeine, từ bỏ thuốc lá; chú ý ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và không bỏ bữa ăn; luyện tập thể dục thể thao thường xuyên. Bên cạnh đó, mọi người cần duy trì thói quen sinh hoạt điều độ, ngủ – thức đúng giờ; học cách thư giãn, giảm áp lực công việc, tránh sử dụng các loại thuốc ngủ mạnh.
